TR
EN

FOB (Free On Board) Teslim Şekli Nedir?

20.06.2025
Sena Özyüzer Sena Özyüzer
FOB (Free On Board) Teslim Şekli Nedir?

FOB teslim şekli uluslararası ticaret işlemlerinde sıkça kullanılan bir terimdir. Incoterms tarafından belirlenen uluslararası ticaret kuralları çerçevesinde kullanılan bu terim, ihracat ve ithalat işlemlerinde önemli bir rol oynamaktadır. Fob terimi, satıcı tarafından belirli bir limana malın yükleme işlemini içerir. Bu anlaşma gereği, satıcı malları limana getirip yüklemekle yükümlüdür ve malın taşıma maliyeti ve riski satıcı üzerindedir. Alıcı ise malın yüklendiği noktadan itibaren taşıma maliyeti ve riskini üstlenmektedir. Fob terimi, hem satıcı hem de alıcı için oldukça net ve belirgin sorumluluklar getirerek ticaret işlemlerinin daha düzenli ve güvenli bir şekilde yürütülmesini sağlar. Bu nedenle, uluslararası ticarette FOB terimi oldukça yaygın olarak kullanılmaktadır.

FOB Teslim Şekli Nedir?

FOB teslim şekli, satıcı ve alıcıya belirli sorumluluklar yükler ve taşınan malların sorumluluğunu belirli bir noktada geçirir. Bu nokta genellikle yükleme limanı veya satıcının deposu olabilir. FOB teslim şeklinde, mallar bir noktadan itibaren satıcıdan alıcıya geçer.
Alıcı ve satıcı arasında bir anlaşmazlık durumunda, bu tanımlayan noktayı belirtir ve sorumluluk bu noktadan itibaren karşı tarafa geçer. Bu şekilde, alıcı malların sevkiyatı ve diğer masraflarından sorumlu olurken, satıcı ise malların nakliyesi sırasında meydana gelebilecek riskleri üstlenir.

FOB Teslim Şekli, uluslararası ticarette sıkça tercih edilen bir taşıma şekli olup, satıcıdan alıcıya geçen sorumlulukları net bir şekilde tanımlar. Bu sayede, taraflar arasında herhangi bir karışıklık yaşanmadan işlemlerin sorunsuz bir şekilde gerçekleşmesine olanak tanır.

FOB Açılımı Nedir?

Uluslararası ticarette sıkça karşılaşılan bir terim olan FOB, Gemide Masrafsız (Free On Board) kelimelerinin kısaltmasıdır. FOB terimi, malın satıcıdan alıcıya taşıma sürecinde ne zaman sorumlulukların geçtiğini belirler. 

FOB Teslim Şekli Hakkında Bilinmesi Gerekenler

  • Her bir teslim şekli, belirli bir bölge adı ile eşleştirilir. Örneğin, FOB İzmir, EXW Denizli, CFR Hamburg gibi.
  • Gerçekte, deniz taşımacılığındaki teslim şekilleri önceden 13’tü. Ancak 2010 yılında gerçekleştirilen bir düzenleme sonucunda teslim şekilleri 11’e indirildi.
  • FOB’dan sonra, en yaygın olarak kullanılan teslim şekli CIF’tir ihracat alanında.
  • Fiyatlandırma yaparken, şirketiniz veya bireysel olarak tüm nakliye seçeneklerini ve fiyat hesaplama yöntemlerini bilmelisiniz.
  • Her iki tarafın da hak ve sorumluluklarını tam olarak bilmesi gereklidir, böylece tüm sorunlar hızlı bir şekilde çözülebilir.

FOB teslim Şeklinde Satıcı ve Alıcının Sorumlulukları:

Satıcı

Saatıcı, kendi tesislerinde yükleme yapar ve uluslararası ticaret yüklerinin taşımasını düzenler, alıcının istediği yer ve zamanda yükleme işlemlerini gerçekleştirir ve gümrük prosedürlerini tamamlar.

Alıcı

Mallar gemiye yüklendiğinde yurtdışı taşıma, sigorta ve gümrükleme gibi tüm masrafları ve riskleri üstlenir alıcı.

FAS yükleme yöntemi, yalnızca deniz ve nehir taşımacılığı kapsamında uygulanabilir.

İhracatçının sorumluluğu, ithalatçıya gümrük, taşıma ve sigorta belgeleri için gereken bilgileri sağlamaktır.

FOB Teslim Şeklinde Yetki ve Sorumluluk Dağılımı

FOB MASRAFLAR RİSKLER
Paketleme Satıcıya ait Satıcıya ait
Ön taşıma (İç nakliye) Satıcıya ait Satıcıya ait
İhracat gümrükleri Satıcıya ait Satıcıya ait
Ana taşıma aracına yükleme (Handling) Satıcıya ait Satıcıya ait
Ana ulaşım Alıcıya ait Alıcıya ait
Ulaşım sigortası Alıcıya ait Alıcıya ait
Ana taşıma aracından boşaltma (Handling) Alıcıya ait Alıcıya ait
İthalat gümrükleri Alıcıya ait Alıcıya ait
Son taşıma (İç nakliye) Alıcıya ait Alıcıya ait

FOB Fiyatlandırması Nedir?

Satıcı, malın üzerine aldığı maliyetlerini, sevkiyat masraflarını ve liman ücretlerini karşılar. Satıcı, malları nakliye gemisine yerleştirilmesi, sigorta, ve boşaltma gibi masrafları karşılar.

Alıcı ise malın varış limanından son varış noktasına nakliye, ve diğer ilgili maliyetlerle ilgilenmesi gerekir. FOB fiyatlandırması sayesinde satıcı ve alıcı arasında net bir sorumluluk paylaşımı sağlanmış olur. Bu sistemde satıcı, malların denize teslim edilmesinden sonraki süreçlerle ilgilenmez. Bu durum, alıcının daha fazla kontrol ve sorumluluk almasını gerektirir. Her iki tarafın da hakları ve sorumlulukları açıkça belirlenir ve bu sayede herhangi bir anlaşmazlık durumunda çözüm yolu daha kolay olabilir.

Denizyolu Taşımacılığı
uzmanlarımız
ile iletişime geçin
Deniz Taşımacılığı hizmetimiz, yük planlamasından evrak hazırlığına, gümrük işlemlerinden gerekirse ara depolama ve yük birleştirmeye kadar tüm süreci sizin adınıza yönetir. Canlı takip ve anlık bildirimlerle her aşamada şeffaflık sağlar, yerel düzenlemelere tam uyum sunar.
Pazartesi - Cuma > GMT+3 09:00 - 18:00